Ślub jednostronny – co to jest?
Ślub jednostronny dotyczy kilku przypadków, w których podstawą jest to, by jedna osoba była praktykującym wyznawcą danej religii – w Polsce jest to naturalnie głównie rzymski katolicyzm oraz prawosławie. Podstawowe rodzaje takiego małżeństwa to:
-
Ślub mieszany (z osobą wyznającą inną wiarę);
-
Ślub z osobą niewierzącą;
-
Ślub z osobą należącą do Kościoła, ale odrzucającą jego zasady i praktykę.
W każdym z powyższych przypadków zawarcie małżeństwa jest możliwe, jednak trzeba pamiętać o załatwieniu wszystkich niezbędnych formalności oraz o spełnieniu wymagań (o których więcej w dalszej części artykułu).
Ślub mieszany
Ślub mieszany, czyli zawarcie małżeństwa przez osoby wyznające inną religię, to również ślub jednostronny, ponieważ dla klasycznego sakramentu wymagane jest dwoje wierzących i praktykujących osób. Z punktu widzenia Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, ślubem mieszanym jest np. małżeństwo z osobą prawosławną. Obydwie osoby mogą przystąpić do komunii świętej, ale ważne jest by partner lub partnerka wyspowiadał/a się najpierw w cerkwi. Co ważne, w przypadku partnera wyznania grekokatolickiego, można przystąpić do klasycznego sakramentu, ponieważ jest to wyznanie będące nadal częścią Kościoła katolickiego, wraz z jego dogmatyką oraz uznawaniem władzy papieskiej.
Czy możliwy jest ślub w cerkwi z katolikiem? Jak najbardziej, ślub mieszany można również zawrzeć w cerkwi, jeżeli partner jest innego wyznania. W zasadzie wszystko wygląda analogicznie, jak w przypadku małżeństwa w kościele katolickim. Należy dostarczyć niezbędne dokumenty i zatroszczyć się o zgodę lub dyspensę biskupa diecezjalnego. Ślub mieszany można zawrzeć również z protestantem i wyznawcą innej religii, mieszczącej się w obrębie chrześcijaństwa.
Ślub z osobą niewierzącą
Ślub jednostronny można zawrzeć z osobą nieochrzczoną, nienależącą do Kościoła. W takim przypadku nie musi ona z naturalnych względów przystępować do spowiedzi oraz komunii świętej, a także składać przysięgi Bogu. Ważnym elementem, jeżeli chodzi o ślub z osobą niewierzącą, jest oświadczenie, w którym zobowiązuje się ona do nieprzeszkadzania w praktykowaniu wiary katolickiej. Dotyczy to również ochrzczenia dzieci oraz wychowania ich w wierze katolickiej.
Ślub z osobą ochrzczoną, która odeszła od Kościoła
Zgodnie z zasadami Kościoła katoilickiego (i nie tylko) do sakramentu małżeństwa przystąpić mogą osoby, które wyznają wiarę, a także ją praktykują. Jeżeli partner lub partnerka jest ochrzczony/a, lecz nie żyje według zasad danego wyznania oraz nie ma takiego zamiaru, jedynym rozwiązaniem na ważny z punktu widzenia instytucji Kościoła związek, jest ślub jednostronny. Jeżeli wszystko ma być zgodne z regułami, taka osoba nie może przystąpić do tradycyjnego ślubu.
Ślub jednostronny w Polsce – wymagania i formalności
Ślub jednostronny co do zasady wymaga rozszerzenia podstawowych formalności. Jednym słowem, muszą być spełnione standardowe wymagania dotyczące partnerów (naturalnie oprócz takich, które są niemożliwe ze względu na inną wiarę czy jej brak – np. spowiedź przed ceremonią). Zanim jednak przejdziemy do opisu formalności, warto zwrócić na podstawowe zasady, które w ogóle umożliwiają zawarcie ślubu jednostronnego w Polsce:
-
Dwie osoby przeciwnej płci. Jest to podstawowa zasada, której niedopełnienie uniemożliwia zawarcie sakramentalnego małżeństwa w jakiejkolwiek formie;
-
Ceremonia w jednym obrządku. Całość prowadzić może jeden kapłan określonego wyznania – tutaj trzeba się po prostu zdecydować, w jakim obrządku zawarte zostanie małżeństwo. Niedopuszczalna jest obecność kapłanów różnych wyznań, uczestniczących aktywnie w udzieleniu sakramentu;
-
Ceremonia w jednej świątyni. Podobnie, jak w poprzedniej zasadzie, ślub jednostronny może być zawarty w dowolnej świątyni chrześcijańskiej, jednak nie w wielu na raz. Decydując się na małżeństwo w określonym obrządku, należy spełnić wszelkie formalności wymagane przez dane zgromadzenie i przystąpić do sakramentów w świątyni należącej do wybranego wyznania.
Oprócz standardowych formalności, które muszą być spełnione dla możliwości zawarcia małżeństwa, ślub jednostronny wymaga dodatkowych kroków. Oczywiście wszystko w zależności od tego, jakiego wyznania jest partner lub partnerka i czy w ogóle jest ochrzczony/a. Z pewnością potrzebne będzie:
-
zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego,
-
akt chrztu,
-
zaświadczenie przedślubne.
W przypadku osoby niewierzącej konieczne będzie dodatkowo napisanie wspomnianego oświadczenia, w których deklaruje, że nie będzie przeszkadzała w praktykowaniu wiary i wychowaniu dzieci w sposób zgodny z danym wyznaniem. Konieczne też będzie zezwolenie – dyspensa od biskupa. Aby ją uzyskać trzeba wykazać, że osoba niewierząca zapoznała się z zasadami i wszelkimi przymiotami małżeństwa sakramentalnego oraz akceptuje te zasady. Po drugie, ważne jest przyrzeczenie nie tylko drugiej strony, ale i partnera będącego katolikiem, o chęci utrzymania swojej wiary i właściwego wychowania dzieci. Zanim zaczniesz planować ślub i wybierać dekoracje weselne, upewnij się, że spełnione zostały niezbędne wymagania.
Kiedy nie można wziąć ślubu jednostronnego?
Ślub kościelny jednostronny wydaje się dawać bardzo duże możliwości zawarcia małżeństwa z osobą spoza danego wyznania, jednak warto pamiętać, że posiada również swoje ograniczenia. W przypadku Kościoła katolickiego takimi ograniczeniami są wszystkie powody stanowiące przeszkodę do zawarcia małżeństwa i mogące stać się przyczyną stwierdzenia nieważności sakramentu w późniejszym momencie.
Z powyższego wynika więc, że ślub jednostronny nie może zostać zawarty z osobą rozwiedzioną. Odrobinę inaczej jest w Cerkwi prawosławnej, gdzie istnieje pewna furtka do małżeństwa z rozwodnikiem.
Czym jest ślub jednostronny? Podsumowanie
Ślub jednostronny, który umożliwia stworzenie sakramentalnego związku z osobą spoza Kościoła, pomaga żyć zgodnie ze swoimi przekonaniami, nawet jeżeli nie są w pełni dzielone przez drugą osobę. Zarówno ślub z osobą niewierzącą, ślub w cerkwi z katolikiem (i na odwrót), jak i małżeństwo z partnerem ochrzczonym lecz niepraktykującym, jest całkowicie możliwe. Wystarczy spełnić niezbędne wymagania opisane powyżej i wystąpić o dyspensę. Jeżeli nie wystąpią istotne przeszkody, zgoda zostanie udzielona, a taki związek będzie w pełni uznawany przez Kościół katolkicki (i analogicznie inne zgromadzenia czy wyznania).
Jeżeli planujesz ślub jednostronny, zapoznaj się z opisanymi powyżej zasadami i przygotuj się na niezbędne kroki. Oczywiście polecamy także skontaktować się z kancelarią parafii, w której planowane jest zawarcie małżeństwa, by poznać szczegółowe wymagania. Zachęcamy również do zapoznania się z ofertą naszego sklepu, w którym znajdziesz m.in. planery ślubne, pudełka na obrączki czy inne akcesoria przydatne przy planowaniu ślubu kościelnego.
